Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

 

Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
 

Ποιητικός αντίλαλος σε ένα κείμενο της Αναστασίας Μπάστα
 
 
Ποιός που μιλάει Ελληνικά τη γλώσσα τούτη ξέρει
τόσο ωραία που μιλούν στον κόσμο νέοι και γέροι;
Σχεδόν το ένα δέκατο των λέξεων της Αγγλικής
μισού εκατομμύριου λέξεων ρίζας να είναι Ελληνικής,
που με την μαθηματική δομή της γλώσσα είναι της Πληροφορικής.
 
Δυό γλώσσες είναι μόνο με τ' αρχαιότερα δείγματα Γραφής
τρισύμισι χιλιετιών, εκείνα της Κινέζικης και της Ελληνικής,
ο γλωσσολόγος δε Αντράντος όλες του κόσμου γλώσσες
κρυφοελληνικές θα πει είτε παλιές ή ζώσες.
 
Πολλές λέξεις στη μεταφορά μένουν χωρίς απόδοση
όπως φιλότιμο, άμιλλα, θαλπωρή, εγκάρδια ευόδωση,
τα Ελληνικά δε μόνο ξεχωρίζουν το βίο απ'τη ζωή,
ατύχημα απ' το δυστύχημα κι έρωτα απ' τήν αγάπη τη θερμή.
 
Το όμορφο και εκπληκτικό μαζί είναι που η Ελληνική
γλώσσα στο γράψιμο διδάσκει, πώς κάθε λέξη γράφεται σωστή
ακόμα και αν τη λέξη δεν έχουμε ποτέ μας ξαναδεί,
ας πούμε το «πειρούνι» πούναι απ' τό ρήμα «πείρω»
ήτοι τρυπώ-διαπερνώ τρυπόντας με αυτό πι χι νόστιμο γύρο.
 
Πολλά τα παραδείγματα, όπως και το «συγκεκριμένος»
με γιώτα πρέπει να γραφτεί γιατί είναι απ'το «κριμένος»,
αυτός που έχει δηλαδή καλά ή κακά κριθεί
δεν βγαίνει απ’ το «κρυμμένος», αυτός πούχει κρυφτεί.
 
Διάφορα γράμματα αντιστοιχούν όλα στον ίδιο ήχο
που βοηθούν στην προφορά,  κάνουν τη φράση στίχο,
δίνουν μεγάλη προσοχή εις την ορθογραφία
που αυτήν βοηθάει αντίστροφα η ετυμολογία.
 
Σε κάθε γλώσσα έχουμε τη λέξη και την έννοια
στα Ελληνικά αυτά τα δυό σαν χτένια μες τα γένια
τη σχέση έχουνε πρωτογενή, όπου η λέξη δεν αποτελεί
τυχαία σειρά από γράμματα καλογραμμένη στη στιγμή.
 
Στην κάθε άλλη γλώσσα τη λέξη λέμε όπως θέλουμε,
στα Ελληνικά όμως μιλάμε και έτσι αναγγέλλουμε
την έννοια στη λέξη, γιαυτό και την Ελληνική
πολλοί έχουν ονομάσει γλώσσα «εννοιολογική».
 
Στην Αγγλική γλώσσα πι χι λέμε κάπως αυθαίρετα
cloud το όποιο σύννεφο και car το αυτοκίνητο
που όμως θα μπορούσαμε αλλιώς και ανεξαίρετα
να πούμε κάτι άλλο ή τούτο είναι κινητό μα είτε και ακίνητο.
 
Μάλιστα ο Βένερ Χάιζενμπεργκ φιλόσοφος και μαθηματικός
έλεγε τ' Αρχαία Ελληνικά του έφτιαχναν το βιός
σαν γλώσσα που περιείχε μιά πλήρη αντιστοιχία
ανάμεσα στην λέξη της γραπτή και την εννοιολογία.
 
Ας πάρουμε τη λέξη «άρχων», από το «άρα», η έννοια της γης
και από τη λέξη «έχων» που ανέκαθεν μέχρι στιγμής
είναι σπουδαία, δίνει αρχοντιά η κάποια γεωκτησία
που συμπληρώνει πλούσια του Άρχοντα περιουσία.
 
«Βοηθός» σημαίνει αυτόν στο κάλεσμα που τρέχει
απ' το «φωνή» και από το «θέω» / τρέχω, που ακούει κι έχει
την προθυμία πάντοτε να εξυπηρετήσει
όπου τον τάξανε πιστά εκεί να υπηρετήσει.
 
«Αστήρ» που λέμε το αστέρι είναι από το ίστημι με «α»
στερητικό να υπονοεί ουράνιο σώμα σε καμιά γωνιά
του ουρανού δεν στέκει, άλλοτε δε η λέξη περιγράφει
ιδιότητες όπως η λέξη «φθόνος», από το "φθίνω" φθίνια καταγράφει,
 
ενώ με ίδια ρίζα κι έννοια είναι η λέξη «άφθονος»,
που δεν γνωρίζει φθίνια, γίνεται υπεράφθονος.
Μιά άλλη λεξη «ωραίος» προέρχεται απ' την «ώρα»,
αφού πάντα το όμορφο έχει στιγμή και χώρα.
 
Ωραίο δεν είν' το φρούτο αυτό που άγουρο είναι ή σάπιο
ούτε στα 10 ή 90 της γυνή που περπατά στο Ζάππειο
μα ούτε και το φαγητό που βρίσκουμε χορτάτοι
μηδέ γέρικο άλογο μπροστά σε νέο άτι.
 
Ακόμα ένα παράδειγμα η λέξη «ελευθερία»
το Ετυμολογικόν θα πει «παρά το ελεύθειν όπου ερά»
και νεοελληνιστί, το να πηγαίνει ο έχων τη, όπου εκείνος αγαπά
χωρίς καμία πίεση ούτε και αγωνία.
 
Όσο για τι θα πούμε «άσχημο» η Ελληνική μας γλώσσα βάζει
το άλφα το στερητικό δίπλα στο «σχήμα» βγάζει
συμπέρασμα που είναι λογικό, αφού αντικειμενικά
ό,τι έχασε το σχήμα του φιγούρα έχασε τη συμπαθητικιά.
 
Υπάρχουν δε και λέξεις που ενώ φαίνονται ξένες
είναι απ'τα Ελληνικά περίτεχνα κλεμμένες,
πι χι οι Λατίνοι το άγαλμα statua είχαν ονομάσει
που βγαίνει από το ρήμα «ίστημι» να στέκει σε μιά βάση.
 
Στο «1984» ο George Orwell με έμφαση θα πει
γλώσσα που γράφτηκε απλή είναι στη βάση της φτωχή,
εκεί το καθεστώς προσπάθησε λέξεις να καταργήσει
κι έτσι κάθε εξέλιξη και σκέψη περιορίσει.
 
Ο δε Μιχάι Εμινέσκου, ο των Ρουμάνων μέγας ποιητής
θα πει πως γλώσσα σύνθετη ιδίωμα είναι δυνατής
σκέψης και πράξης που μπορεί Λόγο να αναπαράγει
κι έτσι το όλο σύνολο ψηλότερα προάγει.
 
Μα και η Μουσικότητα στοιχείο είναι στην Ελληνική
που τη φωνή ονόμαζε «αυδή», από το «άδω» η απαγωγή,
ρήμα που εννοεί τραγούδι, κάτι που νιώθουν ξακουστοί
του πνεύματος μεγάλοι στη γλώσσα αυτή ν' ακούνε μουσική.
 
Έτσι ο μεγάλος ποιητής και ακαδημαϊκός Βρεττάκος
λέει στα τελευταία του που ήταν σοφός γεράκος:
«Όταν θα φύγω κάποτε από του κόσμου αυτού το φως
στους διαδρόμους του Ουρανού θα βρίσκω πως
 
με τους Αγγέλους να συνομιλώ και μάλιστα ελληνιστί,
λόγια δεν ξέρουνε Αυτοί παρά μονάχα μουσική.»
Αλλά και ο Γίββων μίλησε για  γλώσσα μουσικότατη
που δίνει στις αισθήσεις την ψυχή, γίνεται γονιμότατη.
 
Παρεμπιπτόντως να ειπωθεί αντί για νότες οι Αρχαίοι
τα γράμματα είχαν για πεντάγραμμο, μάθαιναν από νέοι
της γλώσσας τους τον τονισμό πούδειχνε τα σημεία
σε έκφραση μελωδική χωρίς παραφωνία.
 
Στην περαιτέρω όμως πορεία χάθηκε η μουσικότητα
στα χρόνια της Τουρκοκρατίας άλλαξε την οντότητα
να παραμένει όμως πλούσια σε έκφραση και λέξεις
Σεφέρη, Ελύτη, Παλαμά έχε στις γλωσσικές σου έξεις.
 
 

2023 ©G.T.