ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ E.M.M.

 

Διαβάζοντας την «ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ» της ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΜΟΥΤΖΑΝ-ΜΑΡΤΙΝΕΓΚΟΥ (*)
 
Από την ποιητική μου συλλογή "ΠΟΙΗΤΙΚΟΙ ΑΝΤΙΛΑΛΟΙ ΣΤΗ ΛΟΓΟΥ ΤΕΧΝΗ".
Αφιερωμένο στην Ζακυνθινή Πολιτιστική Εστία "ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΡΩΜΑΣ" σαν ΕΥΧΑΡΙΣΤΏ για την αποδοχή και βραβεύσεις μου.
 
https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=pfbid02hPMZtqyLEffXoVccsYE1reca1CCGXq2bsszic88BKXrpb8pzLTZqpMUhotQXSBvMl&id=100000911926104
 
 
Το χίλιαοχτακόσια κι ένα στη Ζάκυνθο γεννιέται
η πρώτη Ελληνίδα λόγια Ελισάβετ  Μαρτινέγκου-Μουτζάν
πολυγραφότατη, δραστήρια, το ανάστημά της ύψωσε και αν
τόσο νωρίς δεν πέθαινε... μα η μοίρα της το αρνιέται.
 
Τα έργα της χαθήκανε, μείναν μονάχα δυό
η "Αυτοβιογραφία" της και το "Φιλάργυρος" θεατρικό
εγλύτωσαν απ'τό σεισμό, στα ερείπια και στη φωτιά
για πάντα έτσι χάθηκε πολύτιμη κληρονομιά.
 
Το έργο της μαθαίνουμε απ'την αυτοβιογραφία της
που δείγμα γυναικείας γραφής είναι η μαρτυρία της
να αναζητά ελευθερία και που συνειδητά αντιδρά
στον γυναικών αποκλεισμό ο άντρας είν' που κυβερνά... :
 
"Σήμερον, του Ευαγγελισμού, ημέρα λαμπρή του εικοσιένα
διαλαλεί ο δάσκαλός μου Θεοδόσιος Δημάδης,
περίτρανα κοινοποιεί το μέγα γεγονός και μόνο ένα,
πως οι Γραικοί ανήγειραν τα όπλα, δεν τους φοβίζει ο Άδης.
 
Εγώ εις τα λόγια του άκουσα το αίμα μου να βράζη,
έντονα επεθύμησα να ήθελεν ημπορώ άρματα να ζωστώ
να τρέξω προς βοήθειαν θέλει η καρδιά μου, δεν διστάζει
σε ανθρώπους που αγωνίζονται κι εγώ μ' αυτούς ν' αγωνιστώ.
 
Επεθύμησα, είπα, από καρδίας αλλά εκοίταξα τους τοίχους
όπου με εκρατούσανε κλεισμένην
να ψάχνω της ψυχής μου ήχους,
εκοίταξα τα μακριά φορέματα εις γυναικείαν σκλαβία
θυμούμενη πως είμαι μία γυνή, και δη γυναίκα Ζακυνθία.
 
Και αναστέναξα, όμως δεν έλειψα από το να παρακαλέσω
τον Oυρανόν διά να ήθελε τους βοηθήσει τον καλέσω
για να νικήσουν, και τοιούτης λογής να αξιωθώ
και εγώ η ταλαίπωρος εις την Ελλάδα Λευτεριά να ιδώ
 
με επιστρεμμένην την ελευθερίαν των και τας σεμνάς των Μούσας,
που οι Τούρκοι τους εστέρησαν της τυραννίας ούσας,
σφόδρα εφοβόμουνα εγώ όλα εκείνα τα κακά
μίαν υπανδρευμένην που θα εύρισκαν αλλά
 
περισσότερον από όλα, μην είχε τύχει εφοβόμουν
να πάρω κάποιον από εκείνους
πού θέλουν την γυναίκα σκλάβα
κι αν αντιστεκόμουνα απ' όλους θα βαλόμουν
σε περισυλλογή ψέλλισα σιγανά: "Σε μοναστήρι τράβα!"
 
Εις αδελφόν και θείον μου ετούτο εκοινολόγησα
ξεκούραση του κόσμου αυτού πως θέλω ομολόγησα,
τούτο το πράγμα και εις τους δύο εφάνη τότε απαίσιον
κι εμού εχάθη αίφνης του κόσμου κάθε αίσιον.
 
Όχι να ησυχάσω –διατί δεν το ήθελαν οι συγγενείς μου,
όχι να υπανδρευθώ, διατί εγώ δεν ήθελα ιδιαίτερης ακμής μου
έπρεπε λοιπόν να μείνω διά παντός εις την οικίαν
Α! τούτος ο στοχασμός μου έφερε τρόμον και δυστυχίαν.
 
Τούτο το σπίτι έμελε τον θάνατόν μου προξενήσει
μέρα και νύκτα εκεί κλεισμένη, μη έχουσα ξεμυτήσει
μήτε εις Εκκλησίαν μηδέ εις περιδιάβασιν να βγαίνω
χωρίς παραμικράν ξεφάντωσιν κλεισμένη αργοπεθαίνω
 
χωρίς να ακούω άλλην ομιλίαν παρά εκείνην του πατρός μου,
αφού δεν μου μιλούσανε ούτε ο θείος μου μηδέ ο αδελφός μου,
που άλλο δεν έκαμαν παρά να λένε λόγια μονάχα μελαγχολικά,
έτσι θα έμελλε να βρω πρόωρα μία ταφόπλακα βαριά.
 
Κι όλο διερωτόμουν, έχω να αποθάνω χωρίς καλόν να κάμω,
χωρίς να εκπληρώσω του Θεού καλόν χτίζοντας εις την άμμο;
Δυστυχισμένη Ελίζα! Πού είναι τώρα η ευτυχεστάτη σου στιγμή,
που μέσα σου την έπλαθες, όμορφη είχες στην ψυχή;
 
Και σεις, μαύρα συγγράμματα που τόσο αγαπούσα
όπως η μάνα το παιδί στας χείρας μου κρατούσα
κλεισμένα εδώ μέσα που σας έχω μείνατε
προς χορτασμόν κοιλίας των σαρακιών 'ξεμείνατε
 
ή μήπως θάχε τον καιρόν ο αδελφός μου να σας δώσει
στους δούλους του, να σας ξεσχίσουν παραδώσει
μεταχειρίζοντας τα μέλη σας εις χρείαν του μαγειρείου
φρικαλεώδους τέλους σας, μέλλοντός σας αχρείου.
 
Εγώ αποθνήσκω, όμως ο θάνατός μου ποσώς εμέ λυπεί,
αν ίσως ημπορούσα να παραδώσω εις σπουδαίον νουν και διαυγή
το εργο μου που θα τιμήσει ουδέποτε καταφρονεί
γεννήματα της αγχινοίας που ξέρει να δημιουργεί!"
 
Η Μαρτινέγκου μίλησε, έγινε στόμα για πολλές
γυναίκες που έχασαν πολλές, της φύσης τους ζωές.
 
 
2023 ©G.T.
 
------------------
(*) https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%95%CE%BB%CE%B9%CF%83%CE%AC%CE%B2%CE%B5%CF%84_%CE%9C%CE%BF%CF%85%CF%84%CE%B6%CE%AC%CE%BD-%CE%9C%CE%B1%CF%81%CF%84%CE%B9%CE%BD%CE%AD%CE%B3%CE%BA%CE%BF%CF%85